گزارش مکتوب ... ضرورت اصلاح الگوي مصرف دارو

ارسال در: 1389/09/27-16:30

ضرورت اصلاح الگوی مصرف دارو ایران طبق آمار سازمان جهانی بهداشت به لحاظ مصرف دارو جزو 20 کشور پر مصرف است و در آسیا ، پس از چین مقام دوم را دارد ،

استان البرز/ پورتال خبری البرز:ضرورت اصلاح الگوی مصرف دارو ایران طبق آمار سازمان جهانی بهداشت به لحاظ مصرف دارو جزو 20 کشور پر مصرف است و در آسیا ، پس از چین مقام دوم را دارد ، استان آذربایجان شرقی نیز طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی آذربایجان شرقی در مصرف دارو جزو پنج استان نخست کشور است. رییس مرکز بهداشت دانشجویان دانشگاه تبریز رعایت نکردن ضوابط علمی ، تحویل داروی بدون نسخه در برخی داروخانه‌ها و زیاد بودن اقلام دارویی در نسخه‌های پزشکان را از مهمترین علل مصرف بی‌رویه دارو و نشان‌ دهنده غیرمنطقی بودن فرآیند تجویز دارو در استان و کشور می داند.

دکتر حسین ساعی می افزاید: بر اساس تحقیقات انجام شده ، مردم کشور 10 تا 15 درصد مجموع داروها را به صورت خودسرانه و بدون مشورت با پزشک مصرف می‌کنند و در کنار آنتی‌بیوتیک ، مصرف سایر داروها به ‌ویژه مسکّن‌ها و داروهای تزریقی را باید اضافه کرد.

وی می گوید : مصرف سرانه داروهای تزریقی کشور در سال چهار برابر میانگین جهانی است و 65درصد بیماری‌ها در کشور به علت رعایت نکردن الگوی صحیح تجویز و مصرف غیر منطقی داروست.‌ آمار رسمی وزارت بهداشت نشان می دهد در هشت سال گذشته ، متوسط تعداد داروهای تجویز شده در هر نسخه ، بیش از چهار قلم بوده که هم اکنون متوسط کشوری آن به 6 و 3 دهم قلم رسیده است و هر ایرانی سالانه 339 عدد دارو مصرف می‌کند که حدود 2 تا چهار برابر استاندارد جهانی است. استاد دانشگاه تبریز نیز می گوید: مصرف بی رویه دارو در حالی در کشور به شدت افزایش یافته است که دولت سالانه میلیاردها تومان برای آن هزینه می کند و این در حالی است که درصد بالایی از این داروها بدون دلیل پزشکی مصرف می شود و هیچ سودی برای فرد ندارد.

دکتر وحید نامداری می افزاید : افزایش مصرف دارو در کشور ناشی از بی اطلاعی مردم از تاثیرات نامطلوب مصرف بی رویه دارو است و اغلب مردم توجهی به هشدارها و خطرهای غیرقابل جبران مصرف بی رویه دارو ندارند. تاکنون تصور می شد مصرف خودسرانه داروهای اعصاب موجب بروز برخی رفتارها در افراد می شود اما تحقیقات اخیر نشان داده است مصرف انواع داروها می تواند عوارضی مانند بروز رفتارهای ناهنجار و خودکشی را به دنبال داشته باشد.

چنان چه هرگونه دارویی به مقدار زیاد و بدون تجویز پزشک مصرف شود می تواند منجر به تغییر رفتار و بروز رفتارهای ناهنجار در افراد شود.

پزشک هلال احمر آذربایجان شرقی نیز می گوید : در این میان می توان به داروهایی نظیر داروهای آسم ، صرع ، داروهای ترک سیگار و حتی برخی داروهای کم ضرر دیگر اشاره کرد و البته شرکت های دارویی معتقدند که این موارد عمومیت ندارد اما با توجه به این که برخی بیماران با مصرف این گونه داروها دست به اقدامات غیرطبیعی و حتی خودکشی زده اند ، بهتر است قبل از مصرف هر گونه دارویی با پزشک متخصص مشورت شود. دکتر سید جمال حسینی می افزاید : بهتراست افراد سعی نکنند که به هر طریقی و بدون تجویز پزشک داروها را تهیه و مصرف کنند زیرا افزایش مصرف دارو و مصرف داروی بدون تجویز تاثیر چشمگیری در سلامت و کیفیت زندگی مردم دارد که هم اکنون بهترین رویکرد موجود می‌تواند این باشد که همزمان با هدفمند شدن یارانه ها به منطقی شدن قیمت داروها نیز کمک کند. وی پیروی نکردن از پروتکل‌های درمانی صحیح و افزونی مصرف دارو بدون نظر پزشک را معضلی برای سلامت زندگی مردم و اقتصاد جامعه دارویی می داند و می گوید: نحوه تاثیر کاهش سوددهی داروخانه‌ها و کاهش سیستم انگیزش داروساز و داروخانه دار در رشد بی رویه مصرف دارو تاثیر مستقیم دارد. صاحب یک داروخانه در شهر تبریز هم می گوید: اصولا داروها را می توان به سه گروه داروهای اساسی ، داروهای کمکی و داروهای غیرضروری تقسیم کرد.

داروهای اساسی آن دسته مواد دارویی هستند که بدون وجود آنها و حتی با کمبود آنها سلامت جسمی و روانی جامعه در معرض خطر جدّی قرار می گیرد که از جمله این داروها می توان به داروهای ضددیابت ، داروهای قلبی - عروقی ، دیورتیک ها و آنتی بیوتیک ها اشاره کرد. دکتر زمانی ادامه می دهد : داروهای کمکی در درمان بیماری ها نقش اساسی ندارند لیکن بدون وجود آنها پزشک با مشکلات شدید درمان بیماران مواجه می شود و بیمار رنج خواهد برد ، مانند مسکّن ها که در بسیاری موارد نقش آنها تا حد داروهای اساسی مهم است.

وی می افزاید : داروهای غیرضروری ، داروهایی هستند که یا موارد استعمال تایید شده ندارند و یا با حوزه هایی که تجویز می شوند ، تاثیر دارویی ندارند بنابراین می بایست در همه حوزه هایی که امکان سوء مصرف ، مصرف غیرمنطقی ، مصرف نابجا و بی رویه دارو وجود دارد اصلاحاتی صورت گیرد.

مسوول فنی یکی از داروخانه های شهر تبریز نیز می گوید : متاسفانه مردم تبریز به خود درمانی روی آورده اند و حدود 40 درصد داروها در داروخانه های تبریز بدون نسخه اعطا می شود و مردم بدون مراجعه به پزشک و دادن شرح احوال و تشخیص پزشک ، اقدام به خرید داروی بدون نسخه می کنند و متاسفانه برخی داروخانه ها بیشتر راغب هستند برای سودجویی بیشتر بدون نسخه دارو بفروشند. حسین نقی پور ادامه می دهد : طبق پژوهش های انجام شده میانگین مصرف آنتی بیوتیک در کشور در مقایسه با میانگین آن در کشورهای اروپایی بیش از حد نیاز است و در بسیاری از موارد ، ضرورتی به تجویز و مصرف آنتی بیوتیک وجود ندارد و بیمار می تواند با استراحت و دیگر مراقبت های دارویی بهبود یابد.

مدرس دانشکده داروسازی دانشگاه تبریز هم تصریح می کند : واکنش های حساسیتی ، کاهش اثرات درمانی برخی از دارو های مصرفی ، عوارض گوارشی ، تهوع ، عوارض کبدی ، زخم های معده ، خونریزی و مسمومیت از مهمترین عوارض مصرف خودسرانه داروها از جمله آنتی بیوتیک هاست. دکتر جلالی می افزاید : عارضه آنتی بیوتیک ها از دارویی به داروی دیگر متفاوت است و عوارض آن متنوع است و از نوع بیماری به نوعی دیگر حساسیتهای متفاوتی از خود نشان می دهد بنابرین عاقلانه این است که بیماران با پزشک مربوط قبل از مصرف دارو مشورت کنند و خودسرانه دارو مصرف نکنند. معاون دارو و غذای دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم خاطرنشان می کند: برخی از دارو ها خارج از نسخه به فروش می رسند و نیازی به تجویز از طرف پزشک برای آنها نیست که در تمام دنیا نیز متداول است ولی برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها و آموکسی سیلین ها نباید بدون نسخه فروخته شوند ولی چون فروش این دارو ها برای داروخانه ها سود آور است به همین علت اقدام به فروش این دارو ها می کنند که طبق قانون تخلف محسوب می شود. حبیبی راهکارهای تغییر این فرهنگ غلط را اطلاع رسانی در رابطه با عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها از طریق رسانه ها ، استقرار سراسری پزشک خانواده و سامانه ارجاع در سراسر استان و افزایش هزینه دارو هایی که به صورت " او.تی.سی" یعنی خارج از نسخه پزشک تجویز می شوند ، می داند. وی می افزاید: سیستم دقیقی در استان برای ثبت و ضبط آمار دقیق مصرف این گونه داروها وجود ندارد ولی قراین و شواهد نشان می دهند که این نوع دارو ها به لحاظ خرید و عرضه به نسبت سالهای قبل در نیمه اول امسال در استان یک ششم افزایش نسبی به لحاظ مبلغ ریالی داشته اند. معاون دارو و غذای دانشگاه علوم پزشکی تبریز درباره برخورد با پزشکانی که در بیشتر نسخه هایشان این نوع دارو ها را تجویز می کنند می گوید: پزشکان بر اساس صلاحدید و تشخیص خود این نوع نسخه ها را می نویسند و کسی در این زمینه نمی تواند بر آنها خرده بگیرد. حبیبی می گوید : جدی گرفتن اقدامات غیردارویی در کنار اقدامات دارویی مانند توجه به تغذیه ، ورزش و دوری از اضطراب می تواند اقدام مهمی در راستای مقابله با بیماری ها به جای مصرف بی رویه و خودسرانه دارو باشد. بر اساس تحقیق انجام شده تحت عنوان ضرورت اصلاح الگوی مصرف دارو در دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبریز هم اکنون مشخص شده است در گروه دارویی ها ، آنتی بیوتیک ها بیشترین مقدار ریالی داروها را دارد که حدود 13درصد کل بازار دارویی را تشکیل می دهد.

مصرف آنتی بیوتیک در کشور سالانه به حدود 3 هزار میلیارد ریال می رسد و همچنین مصرف داروهای اعصاب و روان به لحاظ تعداد بیشترین گروه دارویی را به خود اختصاص داده است.

مسکّن‌ها بیشترین داروهایی هستند که مردم به صورت خودسرانه مصرف می‌کنند، علاوه بر مسکّن‌ها ، قطره‌های چشمی و آنتی‌بیوتیک‌ها نیز بیشترین میزان مصرف خودسرانه را دارند، البته آنتی‌بیوتیک‌ها به علت نوع تاثیر دارویی ، بدترین داروهایی هستند که به این شیوه مصرف می‌‌شوند چرا که در صورت نیاز نداشتن بدن ، این دارو مانند سم عمل می‌کند و میکروب‌های بدن را در مقابل داروها مقاوم می‌کند و در صورت ایجاد عفونت در بدن ، آنتی‌بیوتیک در درمان بیماری موثر نخواهد بود .

این در حالی است که بسیاری از مردم ، آنتی‌بیوتیک‌ها را بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنند و این مساله باعث شده که آنتی‌بیوتیک‌ها از پرمصرف‌ترین اقلام دارویی در کشور به شمار رود.

بر اساس آمار نامه دارویی سال 1386 کل فروش دارویی کشور حدود هزار و 900 میلیارد تومان بود که 300 میلیارد تومان آن مربوط به داروهای آنتی‌بیوتیک است.

منبع :پورتال خبری البرز

نظرات ارسالی:

مشارکت در بحث:

نام:

ایمیل:

متن پیام:

کد امنیتی:

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به پورتال خبری البرز می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
البرز به هیچ ارگان ،دسته ، حذب و گروهی وابسته نیست
Copyright alborznews©2010 . All Rights Reserved