کاروان ورزش ایران طی 6دهه گذشته در 12 دوره بازیهای
آسیایی شرکت داشته اما فقط 9نفر را به عنوان پرچمدار معرفی کرده است. معرفی 9
پرچمدار برای حضور در 12دوره بازیهای آسیایی از آن جهت است که دو نفر از پرچمداران
کاروان ورزش ایران بیشتر از یک دوره مسووولیت این کار را برعهده داشتند.
محمود نامجو پرچمدار کاروان ایران در اولین دوره بازیهای
آسیایی بود که از میان اعضای تیم ملی وزنهبرداری عهدهدار این مسوولیت شد. مرحوم
نامجو در بازیهای آسیایی 1958 ژاپن هم به هنگام رژه ورزشکاران ایرانی پیشاپیش همه
آنها پرچم به دست حرکت کرد. از سال 1966 که ایران برای سومینبار در بازیهای
آسیایی شرکت کرد تا سال 1994 و بازیهای آسیایی ژاپن همه پرچمداران ایران از میان
کشتیگیران انتخاب شدند. در این میان رضا سوختهسرایی طی سه دوره متوالی عهدهدار
این مسوولیت بوده است.
برای نخستینبار در بازیهای آسیایی 1998 تایلند بود که
از رشتهای غیر از وزنهبرداری و کشتی ورزشکاری به عنوان پرچمدار کاروان ایران
انتخاب شد. آرش میراسماعیلی پرچمدار ایران در این بازیها بود. علی دایی هم اولین
پرچمدار ایران در اولین بازیهای آسیایی برگزار شده در سال 2000 بود. بعد از آن
دوباره نوبت به وزنهبرداری رسید تا نماینده این رشته پرچم کاروان ورزش ایران در
افتتاحیه بازیها را به دست بگیرد. حسین رضازاده پرچمدار ایران در پانزدهمین دوره
بازیهای آسیایی بود.
بیشتر پرچمداران کشتیگیر
بودند و طلایی
از مجموع 9 نفری که تاکنون به عنوان پرچمدار کاروان ورزش
ایران در بازیهای آسیایی انتخاب شدهاند، هفت نفر کشتیگیر بودهاند که اتفاقا
همگی هم صاحب مدال طلا دردوره خود شدند. سه بار هم پرچمدار کاروان ایران از میان
وزنه بردارها انتخاب شد که حاصل آن کسب دو مدال طلا و یک نقره برای کاروان ایران
بود. مرحوم نامجو زمانی که برای دومین بار پرچمدار کاروان شد برخلاف دوره نخست به
نقره بسنده کرد. او در آن زمان 42 ساله بود. همچنین تاکنون فوتبال و جودو هم یک
نماینده در میان پرچمداران داشتهاند.
تلخ و شیرینهای پرچمدار
بودن
پرچمداری تا به امروز برای آن دسته از ورزشکاران کشورمان
که در بازیهای آسیایی شرکت داشتهاند خوش یمن بوده است چون همه آنها موفق به کسب
مدال در همان رویدادی شدند که آن را با در دست داشتن پرچم ایران آغاز کردند البته
به جز علی دایی! کاپیتان تیم فوتبال امید ایران در بازیهای آسیایی 2002 کره جنوبی
پرچمدار ایران بود.
تیم ملی فوتبال در این بازیها به مدال طلا دست یافت
درحالی که دایی در دیدار فینال حضور نداشت. دایی پیش از اینکه بتواند با تیم ملی
فوتبال در فینال چهاردهمین دوره بازیهای آسیایی مقابل ژاپن صف آرایی کند، از مصیبت
درگذشت پدر خود باخبر شد و به همین دلیل به ایران بازگشت.
معرفی پرچمداران کاروان ورزشی
ایران در بازیهای آسیایی :
اسامی ورزشکارانی که در ادوار گذشته بازیهای آسیایی
پرچمدار کاروان ورزش ایران بودهاند و رنگ مدالهای به دست آمده توسط آنها به شرح
زیر است.
بازیهای آسیایی 1951 دهلی نو - هند / پرچمدار: محمود نامجو (مدال طلا
- وزنهبرداری) / 8 طلا، 6 نقره، 2 برنز و مجموع 16 مدال - سوم
بازیهای آسیایی 1954 مانیل -
فلیپین / ایران غایب بود
بازیهای آسیایی 1958 توکیو - ژاپن / پرچمدار:
محمود نامجو (مدال نقره - وزنهبرداری) / 4 طلا، 6 نقره، 6 برنز و مجموع 16
مدال - چهارم
بازیهای آسیایی 1962 جاکارتا -
اندونزی / ایران غایب بود
بازیهای آسیایی 1966 بانکوک - تایلند /
پرچمدار: منصور مهدیزاده (مدال طلا - کشتی) 6 طلا، 8 نقره، 17 برنز و مجموع 31
مدال - ششم
بازیهای آسیایی 1970 بانکوک - تایلند /
پرچمدار: عبدا... موحد (مدال طلا - کشتی) 9 طلا، 7 نقره، 7 برنز و مجموع 23
مدال - چهارم
بازیهای آسیایی 1974
تهران - ایران / پرچمدار: اسکندر فیلابی (مدال طلا - کشتی)
36 طلا، 28 نقره، 17 برنز و مجموع 81 مدال -
دوم
بازیهای آسیایی 1978 بانکوک -
تایلند / ایران غایب بود
بازیهای آسیایی 1982 دهلی نو - هند /
پرچمدار: رضا سوختهسرایی (مدال طلا - کشتی) طلا، 4 نقره، 4 برنز و مجموع 12 مدال
- هفتم
* بازیهای آسیایی 1986 سئول - کره جنوبی /
پرچمدار: رضا سوخته سرایی (مدال طلا - کشتی) 6 طلا، 6نقره، 10 برنز و مجموع 22
مدال - چهارم
بازیهای آسیایی 1990 پکن - چین / پرچمدار: رضا
سوخته سرایی (مدال طلا - کشتی) 4 طلا، 6 نقره، 8 برنز و مجموع 18 مدال - مدال
پنجم
بازیهای آسیایی 1994 هیروشیما - ژاپن /
پرچمدار: امیررضا خادم (مدال طلا - کشتی) 9 طلا، 9 نقره، 8 برنز و مجموع 26 مدال
- هفتم
بازیهای آسیایی 1998 بانکوک - تایلند / پرچمدار:
آرش میراسماعیلی (مدال برنز - جودو) 10 طلا، 11 نقره، 13 برنز و مجموع 34 مدال -
هفتم
بازیهای آسیایی 2002 بوسان - کره جنوبی /
پرچمدار: علی دایی (مدال طلا - فوتبال) 8 طلا، 14 نقره، 14 برنز و مجموع 36 مدال
- دهم
بازیهای آسیایی 2006 دوحه - قطر / پرچمدار:
حسین رضازاده (مدال طلا - وزنهبرداری) 11 طلا، 15 نقره ، 22 برنز و مجموع 48 مدال
- ششم
بازیهای آسیایی 2010 گوانگجو
- چین / پرچمدار: صمد نیکخواه بهرامی ؟ مدال - ؟ رتیه
ترین های بلزی های آسیایی
بانکوک؛ رکورددار
میزبانی
فقر امکانات طی چند دهه گذشته در اکثر کشورهای آسیایی
باعث شده تا شهر بانکوک با اختلاف فاحشی نسبت به بقیه رکورددار میزبانی بازیهای
آسیایی باشد. هر چند پایتخت تایلند در سال 1970 به علت ناتوانی کشور میانمار (برمه)
میزبان شد ولی به هر حال برگزاری چهار دوره از 16 دوره یک رقابت آن هم در
پهناورترین و پرجمعیتترین قاره جهان توسط یک شهر در نوع خود رکوردی عجیب و جالب
است که بعید به نظر میرسد شهر دیگری بتواند به آن دست یابد.
بعد از بانکوک پایتخت هند یعنی دهلینو با دو دوره
میزبانی قرار دارد. البته کشورهای کرهجنوبی، ژاپن و چین هم دو دوره میزبان
بودهاند ولی شهرهای برگزاری بازیهای آسیایی در این سه کشور با هم تفاوت
داشتهاند.
ژاپن؛ رکورددار
قهرمانی
طی هشت دوره ابتدایی بازیهای آسیایی، ژاپن قدرت بلامنازع
ورزش آسیا بود که همواره با اختلافی فاحش در صدر جدول پایانی این مجموعه رقابتها
قرار میگرفت و هیچگاه تهدیدی از جانب سایر کشورها را حس نمیکرد ولی هجوم زردها
به ورزش آسیا، امپراتوری ژاپنیها را بدجوری نابود کرد.
چین که از دوره هفتم یعنی 1974 تهران وارد این بازیها شد
در این دوره سوم و در 1978 بانکوک دوم شد ولی وقتی در 1982 دهلینو با اختلاف چهار
مدال طلا از ژاپن پیشی گرفته و قهرمان شد، دیگر صدر جدول را به کشوری ندارد و در
حال حاضر هم با قهرمانی قطعی در خاک خود با رکورد هشت قهرمانی ژاپن مساوی خواهد
کرد.
البته چینیها چنان فاصلهای در مجموع با کشورهای دیگر
دارند که بعید است حتی تا یک قرن آینده کشوری بتواند به گردپای آنها برسد. البته
چینیها یک بار در 1986 سئول به صرف میزبانی کرهجنوبی به شدت توسط ورزشکاران این
کشور تحت فشار قرار گرفتند ولی بعد از آن با قدرت بر فاصله خود افزودند و حتی در
2002 بوسان 54 طلا بیشتر از کرهایها گرفتند.
تهران؛ اولین میزبان غرب
آسیا
طی 16 دوره بازیهای آسیایی فقط دو بار کشورهای غرب آسیا
میزبان این رقابتها بودهاند و بقیه در کشورهای شرق و جنوب قاره کهن برگزار شده
است. اولین میزبان غرب آسیا شهر تهران در سال 1974 بود و 32 سال بعد هم این
رقابتها در شهر دوحه پایتخت قطر برگزار شد.
دوره هفدهم نیز سال 2014 در انیچه اون کرهجنوبی برگزار
خواهد شد تا فعلا حسرت میزبانی بر دل غرب این قاره بماند. اینکه چرا کشورهای این
منطقه کمتر تن به میزبانی میدهند یا کمیته المپیک آسیا روی خوش به میزبانی غرب
آسیا نشان نمیدهد، سوالی است که ریشه در عوامل مختلف سیاسی، مذهبی، جغرافیایی و
... دارد که بحث در مورد آنها در این مقال نمیگنجد.
3 قدرت
بیرقیب
هشت دوره متوالی است که همواره ژاپن، چین و کرهجنوبی سه
کشور اول در جدول نهایی بازیهای آسیایی هستند و شش دوره است که ترتیب چین،
کرهجنوبی و ژاپن در این جدول تکرار شده است. در گوانگجو هم نباید انتظاری غیر از
این داشته باشیم چون فاصله قدرت سوم یعنی ژاپن با بقیه کشورهای قاره به حدی است که
با هیچ فرمول و معادلهای نمیتوان تصوری غیر از تکرار این رتبهها را داشت.
البته شاید ژاپنیها با توجه به اختلاف هشت طلایی خود با
کرهجنوبی در دوحه این امیدواری را داشته باشند که جای خود را با این کشور در پایان
بازیهای گوانگجو تعویض کنند ولی به نظر نمیرسد که کرهایها هم چهار سال گذشته را
به بطالت و درجا زدن سپری کرده باشند و باید دید که در پایان بازیها چه وضعیتی بر
توازن قوانین کشورهای دوم و سوم یعنی کره و ژاپن حاکم خواهد شد چون در مورد
قهرمانی چین برای هشتمین بار نمیتوان هیچ تردیدی داشت.
10715 مدال تاکنون توزیع
شده
از سال1951 که نخستین دوره بازیهای آسیایی به میزبانی
هندیها و در شهر دهلی نو برگزار شد تا به امروز که در آستانه بازی های آسیایی 2010
در گوانگجو قرار داریم، 15 دوره بازیهای آسیایی برگزار شده است و کاروان ورزشی
ایران تاکنون از پانزده دوره ، دوازده حضور را تجربه کرده که حاصل آن کسب مجموع 363
مدال از
10715 مدال طلا، نقره و برنز توزیع شده طی این 60 سال
بوده است . ایران تنها یکبار میزبان این رویداد بزرگ قاره کهن بوده است. دومین دوره
بازیهای آسیایی به فاصله 3 سال نسبت به دوره نخست آن برگزار شد اما از آن به بعد
هر یک از دورههای این بازیها با حفظ فاصله 4 ساله نسبت به دیگری برگزار شد.
سهم ایران از مدالهای آسیایی
چقدراست؟
طی 15 دوره گذشته بازیهای آسیایی 10715 مدال شامل 3405
مدال طلا، 3383 مدال نقره و 3927 مدال برنز میان ورزشکاران شرکت کننده توزیع شده
است. از مجموع این تعداد مدال توزیع شده ورزشکاران کشورمان 363 مدال کسب کردهاند.
سهم آنها از این تعداد مدال 115 مدال طلا، 120 مدال نقره و 128 مدال برنز بوده
است.
در خانه بهترین و در بوسان
بدترین بودیم
کاروان ورزش ایران در بازیهای آسیایی 1954 فیلیپین، 1962
اندونزی و 1978 تایلند شرکت نداشت اما در دیگر بازیهای برگزار شده همواره یکی از
کشورهای شرکت کننده بود. کاروان ورزش ایران در سال 1974 و هفتمین دوره بازیهای
آسیایی که در تهران برگزار شد بهترین عملکرد ممکن را داشت. ایران در این دوره
بازیها 36 مدال طلا، 28 مدال نقره و 17 مدال برنز گرفت و در رده دوم جدول ردهبندی
تیمهای شرکت کننده قرار گرفت. ردهای که نه در 6 دوره گذشته به دست آمده بود و نه
در بازیهای پس از آن! بدترین عملکرد کاروان ورزش ایران هم هشت سال پیش و در
بازیهای آسیایی 2002 بوسان رقم خورد. ورزشکاران ما در این دوره 36 مدال گرفتند اما
پائینتر از همیشه و در رده دهم جدول ردهبندی قرار گرفتند. دورههای حضور ایران در
بازیهای آسیایی و تعداد مدالها و ردههای کسب شده به شرح زیر است.
همه مدال آوران ایران در بازیهای آسیایی به تفکیک
رشته:
فوتبال و وزنهبرداری تنها رشتههایی هستند که کاروان
ورزش ایران را طی 12 دوره حضور به طور ثابت در بازی?های آسیایی همراهی کردهاند با
این حال رکورد مدال آوری در این بازیها در اختیار کشتی آزاد است با این حال در
صدرمدال آوران آسیایی جایی ندارند. کشتیگیران آزادکار که در دوره نخست بازیهای
آسیایی غایب بودند بیشتر از ورزشکاران دیگر رشتهها صاحب مدال این بازیها هستند.
آنها تاکنون موفق به کسب 40 طلا، 25 نقره و 17 برنز شدهاند.
کشتی گیران آزادکار با مجموع 82 مدال در صدر مدال آوران
شرکت کننده در بازیهای آسیایی قرار دارند. از این نظر وزنه برداران در رده دوم
هستند. 23 طلا، 18 نقره و 16 برنز حاصل حضور وزنه برداران در 12 دوره است. ضمن
اینکه کشتی گیران فرنگی هم با داشتن 10 طلا، 11 نقره و 8 برنز در رده سوم قرار
دارند.
البته مجموع های ورزشکاران رشته مشتزنی بیشتر از فرنگی
کاران است اما تعداد مدالهای طلای آنها کمتر از نصف فرنگی کاران است. البته بودند
رشتههایی مانند شنا و ژیمناستیک که در دورههای زیادی از شرکت داشتهاند اما هرگز
مدال آور نبودند. ضمن اینکه تیراندازان کشورمان هم در دورههای زیادی از شرکت
داشتهاند اما تنها در بازیهای 2002 کره جنوبی به نقره تیمی در بخش بانوان دست
یافتند. حاصل حضور ورزشکاران رشتههای مختلف ایران در بازیهای آسیایی به شرح زیر
است:
کشتی
1958 توکیو ژاپن: 3 طلا، 3 نقره و 2 برنز (کشتی آزاد)
/ 1966 بانکوک تایلند:3 طلا و 5 نقره (کشتی آزاد) / 1970 بانکوک
تایلند: 6 طلا، 2 نقره و یک برنز (کشتی آزاد)
1974 تهران ایران: 5 طلا، 4 نقره و
یک برنز (آزاد)، 8 طلا و یک نقره (فرنگی)
1982 دهلی نو هند: 3 طلا، 2 نقره و 2 برنز (کشتی
آزاد) / 1986 سئول کره: 3 طلا، 2 نقره و 4 برنز (آزاد)، یک طلا، یک
نقره و 2 برنز (فرنگی)
1990 پکن چین: 3 طلا، 2 نقره و 2 برنز (آزاد)، 3 نقره و 2
برنز (فرنگی) / 1994 هیروشیما ژاپن: 6 طلا، یک نقره و 2 برنز (آزاد)، 2
نقره (فرنگی)
1998 بانکوک تایلند: 4 طلا، یک نقره و یک برنز (آزاد)، یک
طلا (فرنگی) / 2002 بوسان کره: یک طلا، 2 نقره و 2 برنز (آزاد)، 3
برنز (فرنگی)
2006 دوحه قطر: 3 طلا و یک نقره (آزاد)، 4 نقره و یک برنز
(فرنگی)
وزنه
برداری
1951 دهلی نو هند: 7 طلا و 3 نقره /
1958 توکیو ژاپن: 3 طلا، 4 نقره و یک برنز / 1966بانکوک تایلند:
3 طلا و 4 برنز
1970 بانکوک تایلند: 2 طلا، یک نقره و 3 برنز
/ 1974 تهران ایران: 4 طلا، سه نقره و یک
برنز / 1982دهلی نو هند: یک طلا و 2 نقره
1986سئول کره: 2 برنز / 1998بانکوک تایلند:
یک طلا، 2 نقره و 2 برنز / 2002 بوسان کره: یک طلا، 3 نقره و 3
برنز / 2006 دوحه قطر: یک طلا
مشتزنی
1958توکیو ژاپن: 3 نقره و 3 برنز /
1966بانکوک تایلند: 4 برنز / 1970 بانکوک تایلند: یک نقره و 2 برنز
/ 1974 تهران ایران: 3 طلا، 2 نقره و 4 برنز
1990 پکن چین: یک نقره و 2 برنز / 1994
هیروشیما ژاپن: یک طلا، یک نقره و 2 برنز / 1998 بانکوک تایلند:
یک نقره و یک برنز
دوومیدانی
1951 دهلی نو هند: یک طلا و یک نقره /
1958 توکیو ژاپن: یک طلا، یک نقره و 2 برنز / 1966 بانکوک تایلند: 2
نقره و 2 برنز
1970 بانکوک تایلند: یک طلا و 2 نقره
/ 1974 تهران ایران: 3 طلا، 2 نقره و 3
برنز / 1990 پکن چین: یک برنز
1998 بانکوک تایلند: یک نقره و یک برنز /
2002 بوسان کره: یک نقره / 2006 دوحه قطر: یک طلا و یک برنز
فوتبال
1951 دهلی نو هند: نقره / 1966 بانکوک تایلند:
نقره / 1974 تهران ایران: طلا / 1990
پکن چین: طلا / 1998 بانکوک تایلند: طلا
2002 بوسان کرهجنوبی: طلا / 2006 دوحه قطر:
برنز
والیبال
1958 توکیو ژاپن: نقره / 1966 بانکوک
تایلند: برنز در هر دو بخش مردان و زنان / 1970 بانکوک تایلند:
رده چهارم مردان و پنجم زنان
1974 تهران ایران: رده پنجم مردان و
چهارم زنان / 1994 هیروشیما ژاپن: رده پنجم
/ 2002 بوسان کرهجنوبی: نقره / 2006 دوحه قطر: -
والیبال
ساحلی
بازیهای آسیایی 1994 هیروشیما ژاپن: رده پنجم
بسکتبال
1951 دهلی نو هند: برنز / 1966 بانکوک تایلند:
رده هفتم / 1970 بانکوک تایلند: رده هفتم / 1974
تهران - ایران: رده ششم مردان و چهارم زنان
1990 پکن چین: رده هفتم / 1994 هیروشیما ژاپن: رده
هشتم / 1998 بانکوک تایلند: رده هفتم / 2002 بوسان کرهجنوبی:
------------
2006 دوحه قطر: برنز
دوچرخه
سواری
1958 توکیو ژاپن: 2 نقره / 1966 بانکوک تایلند:
2 برنز / 1970 بانکوک تایلند: یک نقره و یک برنز / 1974 تهران ایران: 2 طلا، یک نقره و 2 برنز
1982 دهلی نو هند: 2 برنز / 1986 سئول کرهجنوبی:
یک طلا و یک برنز / 1998 بانکوک تایلند: یک طلا و یک برنز / 2002
بوسان کرهجنوبی: یک نقره
2006 دوحه قطر: 3 نقره و یک برنز
شیرجه
1951 دهلی نو هند: یک نقره و یک برنز / 1958 توکیو
ژاپن: 2 برنز / 1966 بانکوک تایلند: ردههای ششم و هفتم انفرادی /
1970 بانکوک تایلند: بدون
1974 تهران ایران: رده ششم و هشتم
مردان و بدون در بخش زنان
واترپلو
1970 بانکوک تایلند: رده چهارم / 1974 تهران ایران: طلا / 1986 سئول کرهجنوبی: رده
چهارم / 1990 پکن چین: رده ششم / 1994 هیروشیما ژاپن: رده چهارم
1998 بانکوک تایلند: رده پنجم / 2002 بوسان
کرهجنوبی: رده چهارم / 2006 دوحه قطر: رده چهارم
تکواندو
1986 سئول کرهجنوبی: یک طلا و یک نقره - تیم ایران نایب
قهرمان شد / 1994 هیروشیما ژاپن: یک طلا، 2 نقره و یک برنز - تیم
ایران نایب قهرمان شد
1998 بانکوک تایلند: یک طلا، یک نقره و 3 برنز - تیم
ایران نایب قهرمان شد / 2002 بوسان کرهجنوبی: یک طلا، یک نقره و 2
برنز
2006 دوحه قطر: یک طلا، 2 نقره و 5 برنز - تیم ایران نایب
قهرمان شد
کاراته
1994 هیروشیما ژاپن: یک طلا، 2 نقره و یک برنز
/ 1998 بانکوک تایلند: یک طلا و 3 نقره / 2002
بوسان کرهجنوبی: 2 طلا و 3 نقره
2006 دوحه قطر: 3 طلا و 2 برنز
جودو
1986 سئول کرهجنوبی: یک برنز / 1990 پکن چین:
- / 1994 هیروشیما ژاپن: یک نقره و یک برنز / 1998 بانکوک
تایلند: یک نقره و 3 برنز
2002 بوسان کرهجنوبی: یک طلا، یک نقره و 3 برنز
/ 2006 دوحه قطر: 3 نقره و یک برنز
ووشو
1998 بانکوک تایلند: یک نقره / 2002 بوسان
کرهجنوبی: یک طلا و یک نقره / 2006 دوحه قطر: یک نقره و 2
برنز
شمشیربازی
1974 تهران ایران: یک طلا و یک برنز
تیمی در اسلحه سابر و فلوره، 3 نقره انفرادی در اسلحههای سابر، فلوره و اپه، یک
برنز انفرادی در اسلحه سابر (مردان)، طلا تیمی در اسلحههای فلوره و اپه، یک نقره و
یک برنز انفرادی در اسلحه فلوره (زنان)
1998 بانکوک تایلند: یک برنز تیمی در اسلحه سابر
/ 2006 دوحه قطر: 2 برنز انفرادی و تیمی در اسلحه اپه
تنیس روی
میز
1958 توکیو ژاپن: یک برنز تیمی / 1966 بانکوک
تایلند: یک برنز انفرادی / 1974 تهران ایران: رده ششم
مردان و هفتم زنان / 1990 پکن چین: رده نهم تیمی
هندبال
1986 سئول کرهجنوبی: رده پنجم / 1998 بانکوک
تایلند: رده چهارم / 2006 دوحه قطر: برنز
سوارکاری
1994 هیروشیما ژاپن: برنز پرش با اسب / 1998
بانکوک تایلند: رده هفتم تیمی
تنیس
1966 بانکوک تایلند: یک برنز انفرادی / 1974 تهران ایران: یک نقره انفرادی، یک نقره دوبل، رده چهارم تیمی
(مردان)، رده پنجم تیمی (زنان)
قایقرانی
2006 دوحه قطر: نقره در ماده کانو و
کایاک