چندی پیش متخصصان ایرانی در خبری نگران کننده از پایین آمدن سن سرطان پستان در خانم های ایرانی خبر دادند که هشداری جدی بود. در سایت های پزشکی هم دو خبر توجه همگان را جلب کرده است: «ورزش در دوران نوجوانی به دختران کمک می کند تا در آینده احتمال سرطان پستان در آنها کم شود» و «میان مواد شیمیایی و سرطان پستان هم روابطی وجود دارد.» فکر می کنید چگونه می توان از سنین نوجوانی به دختران جوان کمک کرد تا احتمال ابتلای آنها در آینده به سرطان پستان کمتر شود؟

حشره کش ها، مواد پلاستیکی، لوازم آرایش، عطرها و خلاصه بیشتر مواد شیمیایی مورد استفاده در زندگی های مدرن امروزی همگی وجه مشترک دارند: متخصصان به همه آنها در ارتباط با بروز سرطان پستان مشکوک هستند. نکته مهم این است که بیشتر محققان این عقیده را دارند که هنوز رابطه میان مواد شیمیایی و بروز سرطان پستان ثابت نشده است ولی بعضی تحقیقات نقش این مواد را در بروز سرطان پستان موثر دانسته اند. آنچه تاکنون دانشمندان توانسته اند به جرات بیان کنند، آن است که مواجهه مداوم و شخصی با سطوح کم انواع مواد گوناگون شیمیایی در زنان، می تواند احتمال ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد چون درست مانند آن است که فرد با یک ماده شیمیایی با غلظت بالا مواجه شده باشد.

موادی که ناخواسته وارد بدن می شوند

لوازم آرایش و محصولات زیبایی پوست و مو جزو منابع بالقوه و اصلی مواجهه زنان با مواد شیمیایی هستند، به خصوص اگر به تعداد این لوازم در کیف آرایشی دختران و زنان نگاهی بیندازیم، تعداد آنها زیاد است. اگر ۲۰ محصول آرایشی در کیف یک دختر جوان باشد، او را در معرض ۲۰۰ ماده شیمیایی قرار می دهد که می توانند سرطان زا باشند و با توجه به پایین آمدن سن آرایش دختران جوان، این موضوع هشداری جدی است.

گروه های متخصص محیط زیست و مرکز تحقیقات ایمنی لوازم آرایش آمریکا مواد زیر را خطرناک و سرطان زا معرفی کرده اند: پارابن ها (به عنوان نگه دارنده در لوازم آرایش و زیبایی)، مواد پتروشیمیایی و محصولات فرعی آنها (در کرم های پوست و نرم کننده لب)، جیوه (در ریمل و قطره های چشمی)، سرب (در رژ لب)، دی اکسان (در شامپوها و شامپو بدن)، فتالات ها (در برق لاک، لاک، اسپری مو و عطریات). تمامی این مواد از سوی سازمان بهداشت جهانی نیز سرطان زا شناخته شده است. تحقیقات نشان می دهد در دختران کم سن و سال که هر روز از این مواد استفاه می کنند، خطر ابتلا به سرطان پستان در آینده افزایش پیدا می کند. نگرانی اینجاست که وقتی زنان در سن کمتر از ۲۵ سالگی از این مواد استفاده می کنند، درست در سنی با این مواد مواجه هستند که بافت پستان آنها در حال تکامل بوده و بیشتر تحت تاثیر شرایط محیطی قرار می گیرد. در تحقیقاتی که از سوی گروه متخصصان محیط زیست آمریکا روی ۷۲ زن جوان انجام شده است، حدود ۴۵۵ ماده شیمیایی که نباید در بدن وجود داشته باشد، در خون، بند ناف نوزادان، ادرار و شیر مادر پیدا شده است و این امر نگران کننده است. در تحقیق بعدی از سوی همین گروه که روی ۲۳۰۰ آمریکایی انجام شده است مشخص شد، جوانان به طور متوسط هر روز با ۱۲۶ ماده شیمیایی مواجه اند که تنها از طریق محصولات آرایشی، بهداشتی که خود فرد استفاده می کند به بدن آنها وارد می شود. هر روز از هر ۱۳ زن، یک نفر در مواجهه با مواد سرطان زا قرار دارند.

آیا شما در معرض خطرید؟

آنچه در مواجهه با مواد شیمیایی و ابتلا به سرطان پستان دختران جوان باید به آن توجه داشت، این است که آنها در رده سنی بلوغ تا ۲۵ سالگی با بیشترین خطر روبه رو هستند چرا که استروژن می تواند در رشد بسیاری از تومورها نقش داشته باشد و هر ماده ای که در متابولیسم استروژن دخالت کند، به بدن آسیب می رساند. مواد شیمیایی نقشی سه گانه در بروز سرطان پستان ایفا می کنند. آنها سطح استروژن را افزایش داده، متابولیسم سلول را تغییر می دهند و مسیرهایی را تحت تاثیر قرار می دهند که خطر سرطان را افزایش می دهد.

دختران نوجوان را به ورزش تشویق کنید

تحقیقات جدید نشان داده است که اگر زنان از دوران قبل از نوجوانی ورزش را جزیی از برنامه دایمی خود قرار دهند، در آینده احتمال سرطان پستان در آنها کم می شود، به طوری که اگر زنان از دوران نوجوانی به طور مرتب ورزش کنند، احتمال ابتلا به سرطان پستان در آنها ۲۵ درصد کمتر است و در کسانی که فعالیت دارند و در فاصله سنی ۱۲ تا ۲۲ سالگی بیش از ۳ ساعت در هفته دویده اند یا بیش از ۱۳ ساعت در هفته پیاده روی داشته اند، میزان سرطان پستان به شدت کاهش داشته است.

تغذیه سالم

چاقی و افزایش توده چربی بدن سبب افزایش سطح استروژن بدن می شود چون استروژن در بافت چربی تجمع پیدا می کند و هورمونی است که در بروز سرطان پستان دخیل است. توصیه دانشمندان این است که علاوه بر مصرف کم چربی و گوشت قرمز در دوران کودکی و نوجوانی، بهتر است دو ماده غذایی مفید را حتما در رژیم غذایی دختران نوجوان قرار دهید. سویا و ماهی دو ماده ای هستند که تاثیر آنها در کاهش ابتلا به سرطان پستان بسیار زیاد است. بررسی محققان دانشگاه بوستون نشان می دهد که اگر دختران از کودکی سویا مصرف کنند، میزان ابتلای آنها به سرطان پستان کمتر می شود.