برای خانم جوانی به دلیل پرکاری تیرویید و عوارض شدید آن، کورتون تجویز شده است اما مصرف کورتون با دوز بالا، باعث شده ناگهان وزنش افزایش یابد اما پوستش نتوانسته با همان سرعت باز شود و این موضوع باعث شده دچار ترک خوردگی شود. از طرفی، اصلا کورتون پوست را نازک و مستعد ایجاد استریا می کند.

او به دلیل این ترک های پوستی بسیار زیاد به پزشکان مختلفی مراجعه کرده؛ برخی گفته اند مشکل او هیچ چاره ای ندارد و برخی برداشتن پوست را در نواحی دچار استریا پیشنهاد کرده اند تا همراه آن استریا ها هم برداشته شود. حالا او مانده و سوال های بی جواب کسانی که دچار استریا می شوند. استریا نه فقط برای خانم ها و در دوره بارداری، که حتی برای برخی آقایان هم کابوسی است جدی. باور نمی کنید؟

خطوط حاملگی مختص خانم های باردار نیست!

استریا یا خطوط حاملگی یا ترک های پوستی، خطوط فرورفته ای به رنگ قرمز یا صورتی و براق هستند که بعد سفید می شوند. در آمریکا ۹۰ درصد زنان باردار و ۷۰ درصد بانوان بعد از بلوغ و ۴۰ درصد آقایان بعد از بلوغ از خفیف تا شدید، دچار ترک پوستی هستند. این مشکل در همه نژادها دیده می شود ولی در خانم ها شایع تر از آقایان است. استریا بعد از بلوغ در هر دو جنس، خانم های باردار و در اثر افزایش ترشح هورمون های غده فوق کلیه در هر سنی دیده می شود.

استریا یک عارضه نسبتا شایع است که خودبه خود اتفاق نمی افتد و خطری هم برای سلامت ندارد ولی از نظر زیبایی پوست ناخوشایند است.

ترک های پوستی اوایل صاف با پوست نازک شده به رنگ صورتی هستند که گاهی با خارش همراه است. به تدریج طول و عمق خطوط پوستی زیادتر می شود و به رنگ قرمز درمی آیند و به صورت چروک های پوستی ظریف دیده می شوند. با گذشت زمان، رنگ خطوط سفید و فرورفته و نامنظم می شوند. در بعضی نواحی هم به صورت خطوط موازی درمی آیند. این خطوط به ندرت خود به خود از بین می روند و اکثرا شبیه جاهای زخم به صورت جوشگاه برای همیشه می مانند.

نواحی گرفتار پوستی در خانم های باردار شکم و سینه هاست در جوانان بعد از بلوغ ران ها، کمر (در پسرها) و ران ها، باسن، سینه ها (در دخترها) نواحی شایعی هستند که دچار ترک پوستی می شوند. قسمت بالای بازوها هم در مواردی دچار ترک پوستی می شود (اکثرا در ورزشکاران بدنساز). در بیمارانی که دچار افزایش هورمون های کورتون می شوند چه در پرکاری غدد فوق کلیه و چه مصرف آن به عنوان دارو، یکی از عوارض ترک پوستی است، مانند ترک پوستی در صورت در اثر افزایش هورمون های کورتونی که صورت چاق و پف آلود می شود. مصرف موضعی کورتون ها خصوصا در چین های بدن مانند کشاله ران یا زیر بغل هم می تواند باعث ترک خوردن پوست شود.

استریا از پیش بینی تا پیشگیری

برای پیش بینی اینکه در پوست فردی که فعلا طبیعی است احتمال ترک خوردگی در آینده وجود دارد یا نه، چند عامل را باید بررسی کرد؛ مهم ترین عامل، سابقه خانوادگی است که در زنان هم خون که قبلا باردار شده اند یا بعد از بلوغ دچار ترک خوردگی شده اند، این احتمال را زیاد می کند. عواملی مانند چاقی در دوران کودکی، چاقی و وزن بیش از طبیعی در زمان بارداری، حجم ناگهانی عضلانی در آقایانی که ورزش بدنسازی انجام دهند، مصرف داروهای کورتونی، چاق و لاغر شدن مکرر و بیماری های هورمونی در پیش آگهی ابتلا به ترک خوردگی مهم هستند که با تدابیری می توان تا حدی از ایجاد آن جلوگیری کرد.

موثرترین روش های پیشگیری از ترک خوردگی پوست عبارتند از:

۱) اجتناب از کاهش وزن ناگهانی، مخصوصا در آنها که استعداد ابتلا به ترک پوستی دارند یا در سنین نوجوانی و اوایل جوانی هستند. قبل از اینکه قرمزی ترک ها به سفیدی تبدیل شود، به پزشک متخصص پوست مراجعه شود زیرا در این مرحله تا حد زیادی قابل درمان است ولی اگر خطوط قرمز به رنگ سفید درآیند، درمان بسیار مشکل و میزان بهبود پایین می آید.

۲) در مرحله ای که خطوط قرمز هستند، زدن مرطوب کننده ها، ویتامین C، اسیدهای میوه و ریتنول ها باعث

۴ راه پیشگیری از استریا در بارداری

۱. استفاده از اسید گلیکولیک و آلفاهیدروکسی اسید در دوران بارداری و شیردهی بلامانع است ولی باید هنگام استفاده از آنها از تماس طولانی با آفتاب اجتناب کرد.

۲. روغن ویتامین E در موارد بریدگی های ناشی از بارداری خصوصا قبل از ظهور ترک ها بسیار موثر است ولی در ترک های پوستی به دلیل سایر علل زیاد موثر نیست.

۳. استفاده از لوسیون های مرطوب کننده در خطوط بریده شده و نواحی ای که پیش بینی می شود و در ماه های آینده بارداری ترک بخورد. مصرف مرطوب کننده هایی از قبیل روغن زیتون، آلوئوورا، روغن جوانه گندم و غیره برای پیشگیری و درمان ترک خوردگی پوست تا حدی موثر است.

۴. زرده تخم مرغ چنانچه از اوایل بارداری روزی ۲ بار استعمال شود، تا حد زیادی از ایجاد بریدگی پوستی جلوگیری می کند و باید تا ۶ ماه بعد از زایمان ادامه یابد.

درمان استریا با جراحی پلاستیک

چند درمان نسبتا ساده برای استریا وجود دارد ولی باید توجه کنیم که هیچ کدام از این درمان ها قطعی نیستند و فقط تا حدی می توانند این خطوط پوستی را از بین ببرند.

لیزر

برخی از این درمان ها، تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را دارند مثل لیزرهای خاص از جمله لیزر آیکون و.... این لیزرها می توانند روی استریا تاثیر داشته باشند و انصافا تاثیر آنها نسبتا قابل قبول است. این لیزرها باوجود اینکه می توانند در بهتر شدن ظاهر پوست مبتلا به استریا موثر باشند، زخمی ایجاد نمی کنند و فرد بعد از آنها، فقط تا ۳ ۲ روز دچار تورم در محل خواهد شد.

در مورد لیرزها نکته ای وجود دارد؛ برخی از لیزرها مثل لیزر PDL زمانی موثر هستند که رنگ استریاها هنوز قرمز است. البته این نوع لیزر با توجه به اینکه باعث کبودی می شود، برای پوست های سبزه مناسب نیست چون می تواند باعث قهوه ای شدن رنگ پوست شود، بنابراین اگرچه استریا بهبود می یابد ولی جایگاه قهوه ای ناشی از این نوع درمان، باعث می شود بیمار مدت ها دچار مشکل شود.

استفاده از لیزرهای زخم کننده مثل CO۲ برای درمان ترک های پوستی چندان مناسب نیست زیرا اگر به صورت عمیق استفاده شود باعث تغییر رنگ پوست می شود که تا مدت های طولانی آثار آن بجا می ماند و ظاهر پوست را از قبل بدتر می کند. بعضی درمان ها هم در مرحله تحقیقات هستند و در برخی مراکز از جمله مرکز تحقیقات سلول های بنیادی دانشگاه تهران، روش هایی نوینی برای بهبود به کار می رود که در عمل نتیجه خوبی از آن دیده ایم.

نیدلینگ

درمان با استفاده از تحریک کلاژن سازی به روش نیدلینگ معروف است. در این روش به وسیله دستگاه هایی که سوزن های بسیار ظریفی را داخل بافت می کند، سعی می شود کلاژن سازی تحریک شود و به نوعی می تواند روی استریا تاثیرگذار باشد. علاوه بر اینها، استفاده از اسیدهای خاصی با غلظت مشخص هم می تواند باعث درمان استریا و جمع شدن ترک های روی پوست شود.

پیشگیری بهتر از درمان است

بهترین راه مدیریت و درمان استریا، پیشگیری است. یعنی کسانی که می بینند در خانواده شان سابقه ابتلا به استریا وجود دارد، باید مراقب باشند دچار افزایش یا کاهش ناگهانی وزن نشوند. دختران و پسرانی که به سن بلوغ می رسند هم ممکن است به استریا مبتلا شوند و باید مراقب وزن خود باشند. کسانی هم که بدنسازی کار می کنند باید بدانند مکمل ها علاوه بر ضررهایی که برای بدن دارند، روی پوستشان هم اثر سوء می گذارند و تغییر حجم ناگهانی عضلات به علت استفاده از این داروها، قطعا باعث ترک خوردن پوست و نازیبا شدن آن می شود.

امروزه کرم هایی وجود دارد که ادعا می شود باعث پیشگیری از برزو استریا خواهد شد ولی اسناد علمی در تایید آنها در دست نیست و می توان گفت اثر آنها با کرم های معمولی مثل وازلین یا روغن بادام چندان فرقی نمی کند. به هر حال کسانی که زمینه ژنتیکی ابتلابه استریا دارند، باوجود استفاده از آن هم مبتلا می شوند. برخی لیزرها فقط در زمانی که استریا قرمز رنگ هستند، فایده دارند و برخی وقتی استریا سفیدرنگ هستند، به کار می روند. تمام روش های درمانی از PDL تا انواع لیزر و... باید حتما به وسیله متخصص پوست استفاده شود. درمانی که انتخاب شود به رنگ پوست، زمانی که از ایجاد استریا گذشته، رنگ استریا، سن بیمار روش درمانی که انتخاب می شود، بستگی دارد.

پی آرپی

در بعضی نقاط دنیا، پی آرپی (PRP) یا استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت هم برای بهبود استریا به کار می رود و مشاهده شده که نتایج مطلوبی هم دارد. پی آرپی در ترک های پوستی تزریق می شود و بافت نازک ترک خورده که الیاف کلاژن و الاستین خود را در اثر فشار زیاد روی پوست از دست داده، با تحریک سلول های بنیادی آن قسمت، کلفت تر می شود و پوست به پوست اطرافش شبیه تر خواهد شد. البته استفاده از این روش هنوز در مرحله تحقیقاتی است. در ایران هم در این زمینه تحقیقات انجام شده و نتایج آن در آینده اعلام می شود.