آیت ا... جاودان گفت: من خودم بیدار نشدم. اگر حال نماز داشتم، خدا آن حال را داد. اگر همت کردم و یک کار بزرگی کردم، خدا آن کار را کرد. مدام می فهمد که خدا این کارها را کرد و در آن زمان می گوید که همه کارها را خدا کرد. یعنی کمک کرد. این را فراموش نکنید. کمک کرد. می فرماید خدایی را حمد می کنم که ما را به چنین راه و چنین جایی هدایت کرد. متن سخنان جلسه درس اخلاق اخیر آیت ا... جاودان در پی می آید:ماه رجب ماه بسیار خوبی است. حاج آقای حق شناس این ماه را خیلی مهم می دانست و ما هم از ایشان آموختیم. ایشان نهم ماه رجب از دنیا رفت. در آیه ۴۲ سوره مبارکه اعراف می فرماید: وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ حرف بسیار قشنگی است. کسانی که ایمان دارند و عمل صالح انجام داده اند. یک کوشش عمری برای درستی و راستی. باور کنید می ارزد که انسان یک کوشش عمری برای درستی و راستی داشته باشد.

اینجا یک جمله معترضه وسط کلام الهی آمده است. وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ یک جمله کامل است. وسط این می فرمایند: لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا خب من که نمی گویم شما به اندازه سلمان کار کن. به اندازه خودت کار کن. لا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا هر کس به اندازه توانایی خودش. اگر شما به اندازه توانایی خودت کار کنی، توانایی ات افزوده می شود. خصوصیتش این است. اگر شما ریاضیات کار کنی، سطح فهم ریاضی ات بالا می رود دیگر. اما آن حد دارد. اینجا حد ندارد. اگر انسان در عمل کار کند، هیچ حدی ندارد. انسان می تواند تا بی نهایت کار کند و بالا برود. وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ آنها یاران بهشت هستند. به زبان ما اهل بهشت هستند.

آنها در بهشت ابدی هستند. اصل حرف مان این بخشی است که الان می خواهم عرض کنم. در آیه بعد می فرماید: وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ این حرف اصلی است. وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ به زبان من، غل و غش موجود در سینه آنها را خیلی قبل ترها در آورده ایم که می شود الان به بهشت بروند. سینه من که پر از غل و غش است، اصلا جای بهشت نیست. جز پاک را به بهشت راه نمی دهند. پاک یعنی چه؟ یعنی در سینه اش غل و غش نباشد. صاف و راست باشد. یک وجه و یک صورت بیشتر ندارد. نه اینکه پنج تا پرده داشته باشد و در هر پرده یک بازی ای بکند. نه. صاف و درست است.البته صاف و درست بودن یک جنبه اش است. وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ این هم مانند یک جمله معترضه دیگر است. داشتیم می خواندیم که وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ. یک جمله معترضه داشتیم که فعلا آن را حذف کردیم. أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ * تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ بارها آیه به همین شکل آمده است. کسانی که ایمان آورده اند و عمل صالح انجام داده اند تا ابد در بهشت هستند و زیر درختان این بهشت نهرها جاریست. پس گویی این وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ یک جمله معترضه دیگر است که دارد می گوید قبل ها این غل و غش ها پاک شده. آن قبل چه زمانی است؟ اگر همین جا همت و همراهی کنید. خدا می خواهد یک کاری بکند. در آیه ۱۴۱ سوره مبارکه آل عمران می فرماید: وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا می فرماید خدای تبارک و تعالی تمحیص می کند. تمحیص به چه معناست؟ یعنی تخلیص. تخلیص یعنی چه؟ یعنی خالص سازی. خدای تبارک و تعالی مومنان را خالص می کند. دائما دارد یک کاری می کند که این خالص شود. به مقدار ایمانش. چون ملاک و دلیلش ایمان است.به مقدار ایمانش، روی بنده این عمل انجام می شود. پس اگر می بینید، مومنی،صد جور گرفتار است و صد جور بلا روی سرش است، دارند با او این کار را می کنند. تخلیص. اصطلاح قرآن تمحیص بود. وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا در برابر در ادامه می فرماید: وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ کافران را بر باد فنا می دهد. مومن تخلیص می شود. اگر تخلیص می شود، یعنی دارد رشد می کند. خالص را به آسمان می برند. آدمی که سینه اش از بخل و حسد و کینه پر است، همینجا می ماند. وَلِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَیَمْحَقَ الْکَافِرِینَ البته باز هم هست. این همان وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ است.

کاری روی این مومن شده. عرض کردم که اگر در دنیا همراهی کند، اگر خودش همراهی کند. سحر که بیدار می شوید، داری برای خالص شدن خودت کمک می کنی. انسان خالص شود، چطور می شود؟ از غیر خدا نمی ترسد. از هیچ چیز نمی ترسد. این قیمت ندارد یا دارد؟ از هیچ چیز نمی ترسد. خیلی قیمت دارد. امیرالمومنین می فرمود اگر همه عرب پشت به هم بدهند و رو به من بیاورند، من نمی ترسم. مثلا آن زمان عرب دو سه میلیون جمعیت داشته. ایشان می فرماید من نمی ترسم. یک قدم هم عقب نمی روم. این خیلی قیمتی است. نشانه بزرگی انسان است. خیلی بزرگ است. دیگر چه بود؟ در ادامه آیه ۴۳ سوره مبارکه اعراف بعد از اینکه فرمود اینها اهل بهشت هستند و بهشت شان ابدی است و زیر درختانش نهرها جاری است، که ما اصلا معنای این نهرها را نمی دانیم؛ می فرماید: وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِهَذَا وَمَا کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْلَا أَنْ هَدَانَا اللَّهُ کسی که به مقصد رسیده می فهمد که همه کارها را خدا کرده است. خدا سحر مرا بیدار کرد. من خودم بیدار نشدم. اگر حال نماز داشتم، خدا آن حال را داد. اگر همت کردم و یک کار بزرگی کردم، خدا آن کار را کرد. مدام می فهمد که خدا این کارها را کرد و در آن زمان می گوید که همه کارها را خدا کرد. یعنی کمک کرد.

این را فراموش نکنید. کمک کرد. می فرماید خدایی را حمد می کنم که ما را به چنین راه و چنین جایی هدایت کرد. اگر در خاطرتان باشد آیاتش را می خواندیم. در آیه ۷۴ سوره مبارکه زمر می فرماید: نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاءُ ما در این سرزمین بی نهایت، در این سرزمین بی حد و مرز، خودمان هر قصری که بخواهیم و هر طوری که بخواهیم، می سازیم. نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاءُ در سرزمین بهشت جای می گیریم. در زمین بهشت. هر جا که بخواهیم و هرطور که بخواهیم. فقط آنجاست که هرجا بخواهیم و هرطور بخواهیم است. کسی که اینجا هرجا بخواهد و هرکار بخواهد را کنترل کند، آنجا به آزادی می رسد. آقا انسان چند سال خودش را کنترل کند و هوا و هوس خودش را زنجیر کند؟ چهل پنجاه سال. بعد از پنجاه سال چقدر به آزادی می رسد؟ بی نهایت. آن وقت عاقلانه است که انسان پنجاه سال را ندهد و یک بی نهایت نگیرد؟ یا نه؟ من می خواهم در اینجا آزاد باشم؟ اگر بخواهم در اینجا آزاد باشم، چقدر می توانم آزاد باشم؟ ما چقدر می توانیم در اینجا آزاد باشیم؟ آنهایی که خیلی آزاد هستند، چقدر می توانند آزاد باشند.