در حالی که پیش از این با توجه به ارقام اعلامی از سوی وزارت جهاد کشاورزی برآورد می شد ایران حداکثر به واردات دو میلیون و ۹۰۰ هزار تن گندم نیاز داشته باشد اما به گفته رئیس جمهوری ایران باید در امسال بیش از هفت میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم وارد کند.
طبق اعلام دفتر آمار وزارت کشاورزی آمریکا سرانه مصرف گندم در ایران معادل ۱۹۴ کیلوگرم در سال است که با توجه به جمعیت ۷۷ میلیون نفری میزان گندم مورد نیاز کشور ۱۴ میلیون و ۹۳۸ هزار تن برآورد می شود.
تابستان سال گذشته نیز زمانی که وزارت جهاد کشاورزی ایران می خواست میزان تولید گندم را اعلام کند این رقم را ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن ذکر و اعلام کرده بود: این میزان نیاز کشور را تامین خواهد کرد.
اما میزان تولید گندم در سال جاری آن طور که ۲۰ شهریور ماه امسال ناصر توکلی، معاون امور تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده ۱۲ میلیون تن برآورد شده است.
با توجه به این میزان تولید و حداکثر مصرف ۱۴.۹ میلیون تن گندم در کشور به نظر می رسد در مجموع برای امسال نیاز است حداکثر ۲.۹ میلیون تن گندم وارد کشور شود.
شهریور ماه امسال فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) نیز پیش بینی کرده بود به دلیل مازاد مصرف گندم باقی مانده از سال قبل، نیاز ایران به واردات گندم در سال زراعی ۲۰۱۲ ۲۰۱۳ به ۱.۷ میلیون تن رسیده است.
اما از سوی دیگر مراجعه به آمارهای گمرک ایران نشان می دهد طی شش ماهه نخست امسال بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن گندم وارد شده است.
اگر این میزان واردات را کنار ۵۳۲ هزار تن گندم وارد شده طی ۱۰۰ روز اول کار دولت یازدهم قرار دهیم (طبق گزارش عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت)، آن وقت می توان گفت تا اوایل آذر ماه امسال بیش از یک میلیون و ۶۳۲ هزار تن گندم به ایران وارد شده است.
در واقع با توجه به این ارقام در مجموع نیاز است که در چهار ماهه پایانی سال ۱۳۹۲ بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن گندم وارد کشور شود.
اما در ارائه گزارش عملکرد ۱۰۰ روز دولت یازدهم رئیس جمهوری به صراحت اعلام کرد: از سال ۸۴ به بعد هر سال خرید گندم داخلی یک میلیون تن کمتر شد و خرید گندم از خارج سالانه یک میلیون تن افزایش یافت؛ تا جایی که امسال باید ۷.۲ میلیون تن گندم وارد کنیم.
در واقع در حالی که طبق آمارها و در نظر گرفتن میزان تولید ۱۲ میلیون تنی که وزارت جهاد کشاورزی دولت دهم اعلام کرده بود حداکثر به ۲.۹ میلیون تن گندم خارجی نیاز بوده اما رئیس جمهوری اعلام کرده که برای امسال باید ۷.۲ میلیون تن گندم وارد کرد. به عبارتی به نظر می رسد ۴.۳ میلیون تن گندم داخلی اصلا وجود خارجی نداشته است.
این موضوع نشان می دهد یا آمارهای مربوط به گندم دولت سابق واقعی نبوده یا اینکه میزان مصرف گندم ایرانی ها طی چند ماه اخیر افزایش چشم گیری یافته یا اینکه همان فرضیه صادرات غیررسمی گندم به دلالان عربی صورت گرفته است.
در مورد فروش گندم های ایرانی به دلالان عربی به دلیل قیمت های پایین نرخ خرید تضمینی گندم، می توان به مصوبه اردیبهشت ماه امسال شورای اقتصاد اشاره کرد که نرخ خرید تضمینی گندم به ۷۲۰ تومان افزایش یافت و اعلام شد کشاورزانی که با نرخ ۵۵۰ تومان گندم تولیدی را تحویل داده اند مابه التفاوت ۷۲۰ تومان به آنها پرداخت خواهد شد.
این در حالی است که پیش از آن، برخی کشاورزان از پایین بودن نرخ خرید تضمینی گندم مکررا گلایه می کردند اما پس از آن، با افزایش این نرخ دیگر کمتر کشاورزی از نرخ اعلام شده ابراز گلایه کرد. در واقع با افزایش نرخ خرید تضمینی گندم فرضیه فروش گندم به دلالان عربی کم رنگ تر شد. قبل از آن نیز کارشناسانی از جمله عیسی کلانتری خروج غیررسمی گندم از کشور را تایید نمی کردند.
در مورد فرضیه افزایش میزان مصرف گندم طی ماه های اخیر نیز به نظر نمی رسد که اتفاق خاصی رخ داده باشد که میزان مصرف گندم افزایش یافته باشد. شاید تنها فرضیه باقی مانده شبهات در ارائه آمارهای اعلام شده درباره گندم است.