وقتی پیوندی ایجاد می شود آرزوی آن خانواده، داشتن فرزندی سالم و در آینده صالح است، همان طور که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: « انَّ الوَلد الصّالح ریحانهٌ من ریاحین الجّنه.۱» و حتی یکی از باقیات و الصالحاتی که در آخرت می تواند دست انسان را بگیرد داشتن فرزند صالح است. موضوع تربیت فرزند، از دیرباز جزو موضوعات اساسی و بنیادی اسلام بوده است. در دنیای امروز با توسعه و رشد مهارناپذیر تکنولوژی و پیشرفت های چشمگیر آن و نیز در عصر رویکرد دوباره بشر به مساله دین و تربیت الهی موضوع تربیت فرزند، همچنان چشمگیر می نماید.
در این فرصت گوشه ای از روایات و احادیث انسان ساز رسول خدا(ص) و ائمه(ع) را درباره این امر مهم مرور می کنیم: نخستین مساله مهمی که در تربیت فرزند نیز تأثیر دارد، انتخاب نام شایسته برای کودک است. امام کاظم علیه السلام می فرماید: نخستین کار نیکی که شخص برای فرزندش انجام می دهد این است که نام نیکو بر او بگذارد. پس شایسته است هر یک از شما نام فرزند خود را نیکو قرار دهد۲. همچنین روایت شده است که فردی نزد رسول خدا(ص) آمد و پرسید: ای رسول خدا! حق فرزندم بر من چیست؟ فرمود: نام و تربیتش را نیکو کنی و او را در محیطی خوب پرورش دهی. یکی از مسائل مهم در این باره روش برخورد با کودک است در این زمینه روایتی جالب از رسول خدا(ص) را نقل می کنیم: ام الفضل همسر عباس بن عبدالمطلب دایه امام حسین(ع) می گوید: روزی رسول اکرم(ص) حسین(ع) را که در آن موقع شیرخوار بود از من گرفت و در آغوش کشید. کودک لباس پیامبر را تر کرد. من طفل را چنان با شدت از ایشان جدا کردم که گریان شد. حضرت به من فرمود: ام الفضل، آرام! لباس مرا آب تطهیر می کند، ولی چه چیزی می تواند غبار کدورت و رنجش را از قلب حسین(ع) بر طرف نماید۳. پیامبر خدا(ص) درباره چگونه رفتار کردن با کودکان فرمودند: فرزندان خود را گرامی بدارید و آنان را خوب تربیت کنید، (که به این ترتیب) آمرزیده می شوید۴. به فرزندان خود احترام بگذارید و آن ها را نیکوتر تربیت کنید۵. حضرات معصومین(ع) در پاسخ به این سوال که چه کارهایی را باید به فرزندان آموزش داد؟ فرمودند: پیامبر خدا(ص): فرزندان خود را بر سه خصلت تربیت کنید: دوست داشتن پیامبرتان، دوست داشتن اهل بیت او و قرآن خواندن۶ . به کودکان خود شنا و تیراندازی یاد دهید ۷. امام علی(ع): فرزندان خود را به آموختن دانش وادارید۸. به کودکان خود نماز یاد دهید و چون به سنّ بلوغ رسیدند، برای (ترک) نماز، بر آنان سخت بگیرید۹. امام صادق(ع) نیز فرمودند: پسر باید هفت سال بازی کند، هفت سال سواد بیاموزد و هفت سال به آموزش حلال و حرام بپردازد ۱۰. امام علی(ع): کودک باید هفت سال تربیت شود، هفت سال تأدیب شود، هفت سال به کار گرفته شود و مدّت رشدش در۲۳ سالگی به پایان می رسد، تا ۳۵ سالگی رشد عقلی می کند و پس از آن، تجربه ها به کارش می آیند۱۱. امام صادق(ع): بگذار فرزندت هفت سال بازی کند، هفت سال تأدیب شود، هفت سال او را با خودت داشته باش (و در تربیت و آموزش او بکوش) و اگر (طیّ این دوره ها)درست شد، که شده است وگرنه، از آن کسانی است که خیری در او نیست۱۲. آن حضرت همچنین فرمود: به نوجوانانتان حدیث بیاموزید، پیش از آن که مرجئه به سراغ آنان بروند (و عقاید خود را به آنان بیاموزند)۱۳.