«گشته خزان نوبهارمن/ رفت و نیامد نگار من

سپری شد شب جدایی/ به امیدی که تو بیایی

آخر ای امید قلبم/ با من از چه بی وفایی»

بابابزرگ وقتی این آهنگ را زمزمه می کند انگار در ذهنش خاطرات جوانی جان می گیرد و سرحال تر می شود. صبح ها با همین آهنگ نرمش می کند و بعد هم مرغ سحر را با ضبط قدیمی گوش می کند و صبحانه می خورد.

اگر از او بپرسی، می گوید: «بهترین همدم من همین ضبط صوت کوچک است.»

● موسیقی، نرمشی برای ذهن

خیلی از افراد از کودک تا سالمند در اثر شنیدن برخی اصوات و نت های موسیقی تمرکز بیشتری پیدا می کنند و عملکرد ذهنی بهتری از خود نشان می دهند.

موسیقی می تواند میزان ضریب هوشی را تا ۷ درجه افزایش دهد. دانشمندان دریافته اند افرادی که می توانند یک ساز موسیقی را بنوازند باهوشترند، زندگی اجتماعی بهتری دارند و شکل و قدرت مغز آنان به نحوی تغییر می یابد که به بهبود مهارت ها و توانایی های ادراکی آنها منجر می شود.

نواختن موسیقی سبب می شود قسمت های خاصی از مغز که وظیفه پردازش و نواختن یک آهنگ خاص و توانایی های حرکتی، مهارت های شنیداری و ذخیره سازی اطلاعات را دارند تقویت شوند و زمانی که فردی شروع به آموزش نواختن یک ساز می کند این قسمت ها به طور قابل توجهی رشد کرده و عملکرد آنها طی دوران آموزش روز به روز بهتر می شود.

حتی افراد بالای ۶۵ سال هم چهار یا پنج ماه بعد از شروع به آموزش نواختن یک ساز تغییرات زیادی در مغزشان به وجود می آید. این تغییرات در سالمندان ابتلا به بیماری های مغزی مانند آلزایمر را به تأخیر می اندازد و حتی از بروز بعضی از فلج ها که به خاطر کاهش عملکرد​ مغز به وجود می آید، پیشگیری می کند.

قسمت هایی از مغز افرادی که موسیقی می نوازند و وظیفه کنترل قدرت شنیداری، حافظه و قسمت هایی که وظیفه کنترل دست ها را دارند در حین آموزش موسیقی به بهترین شکل تمرین داده شده و تقویت می شوند.موسیقی در فرد شنونده باعث تحریک واکنش های عاطفی و ذهنی فرد می شود و در فرد نوازنده که خود نیز در ایجاد موسیقی فعال است، علاوه بر تحریک عواطف موجب تقویت ارتباط جسم و ذهن شده و به هماهنگی این ارتباط در بدن کمک می کند.

● یک داروی شنیداری

سمیه، بانوی ۶۷ ساله ای است که به سردرد مبتلاست و مدت هاست دارو مصرف می کند. بتازگی یکی از متخصصان به او پیشنهاد کرده است علاوه بر مصرف داروهای خود هر روز مدت و زمان معینی را به گوش دادن موسیقی آرامش بخش و آسودگی ذهنی بگذراند.

این بانوی مبتلا به میگرن می گوید: از وقتی این توصیه پزشک را به کار برده ام دفعات حملات میگرنی من کاهش یافته است.

پژوهش های انجام شده نشان می دهد که غده تالاموس به عنوان مهم ترین غده در مغز انسان محرک های صوتی را به وسیله سیستم های عصبی دریافت و در کنار حافظه و تخیل به آنها پاسخ می دهد. غده هیپوفیز نیز که از غده تالاموس فرمان دریافت می کند به محرک های صوتی موزون پاسخ می دهد و موجب بروز ترشحاتی می شود که نتیجه آن آزادسازی ماده آرام بخشی به نام آندروفین خواهد بود. با توجه به ​ این که مهم ترین اثر ماده مزبور، تسکین درد در انسان است بسادگی می توان به ارزش موسیقی درمانی که عملا موجبات آزادسازی ماده آندروفین که علاوه بر تسکین درد، موجبات انبساط و شادی را در انسان فراهم می سازد، پی برد.

موسیقی بیان احساسات و حس خود ارزشمندی را تقویت می کند و آستانه تحمل درد در فرد سالمند را بالا می برد​ تپش قلب، اضطراب و افسردگی را کم می کند

برخی از محققان اعتقاد دارند به کمک موسیقی می شود وابستگی سالمندان به دارو را کاهش داد و زندگی آنان را بهبود بخشید.

شنیدن و خواندن، رایج ترین شیوه موسیقی درمانی است که همیشه و همه وقت مورد استفاده مردم بوده است.

برای سالمندانی که دنیای ذهنی پراکنده ای دارند، موسیقی نظمی سازمان یافته ایجاد می کند.

موسیقی بیان احساسات و حس خود ارزشمندی را تقویت می کند و آستانه تحمل درد در فرد سالمند را بالا می برد. تپش قلب، اضطراب و افسردگی را کم می کند. استفاده از موسیقی یکی از همراهانی است که حتی تا آخرین لحظات نیز می تواند با سالمندان باشد.

● ورزش به کمک موسیقی

اگر هنگام تمرینات ورزشی یک موسیقی پخش شود، ورزشکاران انگیزه و استقامت بیشتری برای تکرار حرکات پیدا می کنند، نظم می یابند و سختی ورزش​ تسکین یابد به همین دلیل ورزش های گروهی اغلب با موسیقی همراه است.

دست زدن نشاط انگیز و موسیقی ریتمیک می تواند ورم مفاصل انگشتان را صاف کند، اعتماد به نفس او را افزایش داده و انرژی مثبت را در این گونه افراد تقویت کند. معمولا افراد مسن به آهنگ های معروفی که در دوران جوانی حوالی سنین هجده تا بیست و پنج سالگی گوش می دادند، علاقه نشان می دهند.

● موسیقی نشاط بخش

پژوهش های گوناگون نشان داده اند که بیشترین اثر موسیقی روی بی قراری، گیجی، تنش و آلزایمر است. موسیقی، توانایی فرد را افزایش می دهد، افسردگی را کم می کند یا از بین می برد در کاهش احساس تنهایی، ترس از آینده، مشکلات جسمی، روحی و روانی، احساس طرد از خانواده، اضطراب، اندوه، مشکلات تغذیه ای (با افزایش اشتها)، وابستگی به دیگران و وابستگی دارویی سالمندان نقش بسزایی دارد. موسیقی موجب بالارفتن اعتماد به نفس سالمندان می شود و از وابستگی آنها به دیگران

می کاهد.

● موسیقی و حافظه

دریک مطالعه علمی معلوم شد که موسیقی درمانی باعث بهبود مشکلات رفتاری و خواب در افراد مبتلا به آلزایمر می شود. در این مطالعه، بیماران مبتلا به مدت یک ماه و در هر هفته پنج روز، تحت موسیقی درمانی قرار گرفتند. مشاهدات نشان داد علاوه بر تغییرات هورمونی شرکت کنندگان در مطالعه فعال تر شدند، همکاری بهتری نشان داده و بهتر خوابیدند. طبق یافته های این پژوهش تمدد اعصاب با نوعی از موسیقی که آرامش ایجاد می کند بسیار سودمند است. برای افزایش احساس آرامش و راحتی شما می توانید به موسیقی مورد علاقه خود حین خوردن؛ قبل از خواب و زمانی که می خواهید آرامش پیدا کنید، گوش دهید. موسیقی درمانی همانند یوگا و مدیتیشن به حفظ تعادل هورمونی و روحی حتی در دوره های استرس و بیماری کمک می کند.