در حالی حراج نقدی سکه در بانک ملی به پایان رسید که این حراج با ابهامات زیادی روبروست.
درست همین چند هفته گذشته بود که بانک ملی در اقدامی مشابه دست به حراج سکه در شعب منتخب خود کرد و حراجی با هدف کاهش نرخ سکه آزاد و از بین رفتن حباب سکه آغاز شد.
این حراج ها در حالی به اجرا گذاشته شده اند که در ۶ماه اخیر برخلاف ادعاهای مکرر بانک مرکزی مبنی بر کنترل قیمت سکه،بهای این محصول سرمایه ای روند صعودی را طی کرده است و طبق گفته کارشناسان هنوز بازار سکه با حباب قیمتی دست و پنجه نرم می کند.
صف های طولانی و رونق بازار دلالان
با آغاز حراج در شعب بانک ملی، اختلاف ۱۰۰ هزار تومانی قیمت سکه بانکی و آزاد موجب به وجود آمدن صفوف طولانی مقابل شعب منتخب این بانک شده بود. به طوری که روزانه چندین خبر از زد و خوردهای مردم و دلالان حاضر در صفوف با نگهبانان بانک روی خروجی خبرگزاری ها و سایت های خبری قرار می گرفت.
این ازدحام ها حتی با ترفندهای شعب توزیع سکه مثل "امروز حراج سکه نداریم" نیز برطرف نشد.همزمان با اوج گرفتن صفوف مقابل شعب منتخب توزیع سکه،بانک مرکزی در اقدامی برای فائق امدن بر اختلاف ۹۰هزار تومانی سکه آزاد و رسمی،حراج سکه در بانک کارگشایی را آغاز کرد که بعد از چند روز اعلام شد توزیع سکه در بانک کارگشایی دو نوبته می شود.
همه این اقدامات در حالی صورت می گرفت که زد و خوردهای صفوف ادامه داشت و دلالان برای خرید سکه از بانک به ازای هر کارت ملی حداقل مبلغی برابر با ۳۰هزار تومان پرداخت می کردند.در کنار این موارد صفوف شبانه جلوی بانک و فهرست نوبت ها و دردسرهایش را نباید نادیده گرفت.
همه این ها در حالی بود که اکثر رؤسای شعب بانک ملی از روابط عمومی کل این بانک بابت تشکیل این صفوف طولانی در مقابل شعب توضیح می خواستند.
سود چشمگیر ناشی از اختلاف قیمت سکه بانکی و آزاد به حدی بود که تعداد زیادی از افراد حاضر در صفوف از یک خانواده بودند به طوری که اگر فردی به همراه ۲تن از اعضای خانواده اش موفق به دریافت ۵قطعه سکه نیم یا ربع بهار آزادی شده باشد در بدترین حالت سودی معادل ۳۴۰هزار تومان به جیب زده است.
در آخر هیچ کدام از این موارد موثر واقع نشد و با نامه رؤسای شعب منتخب،بانک مرکزی تصمیم به پیش فروش سکه گرفت.این پیش فروش با قیمت۵۴۶ هزار تومان با تحویل ۴ماه بعد از تقاضای مشتری آغاز شد که این طرح مورد استقبال مردم و دلالان قرار نگرفت.
سکه های تمام چه شد؟
روند جذاب البته پردردسر حراج سکه در شعب بانک ملی توانست افراد زیادی را جذب این بازار کند. محمود بهمنی ـ رییس كل بانك مركزی ـ در آبان ماه سال ۸۸ اعلام كرده بود كه ذخایر طلای بانك مركزی بسیار مناسب است و با همین ذخایر، پنج میلیون سكه برای شرایط خاص ضرب شده است.البته در حین حراج سکه نیز رئیس بانک ملی اذعان داشت که كشور به اندازه ۱۵ سال طلای خود را ذخیره دارد تا بتواند به چالش ها پاسخ دهد..
از آن موقع تاكنون سكه در چند مقطع دچار بحران شده و تقاضا برای آن به شدت بالا رفته است و بانك مركزی را مجبور به خرج كردن این سكه ها در چند مقطع كرده است.
از سوی دیگر نیز سیدمحمود احمدی ـ دبیركل بانك مركزی ـ گفته است از ابتدای سال جاری تا اواسط شهریورماه ۱.۷ میلیون قطعه سكه از سوی بانك مركزی به بازار عرضه شده است.
از ابهامات مهم طرح حراج سکه در شعب منتخب بانک ملی،سکه های تمامی است که بانک مرکزی برای حراج در اختیار این بانک گذاشته بود.در حالی در اوایل اجرای طرح حراج سکه ،سکه های تمام به راحتی در اختیار متقاضیان قرار می گرفت،رفته رفته و با گذشت زمان از میزان تعداد سکه های تمام کاسته شد و شعب بانک ملی فقط سکه های ربع و نیم بهار آزادی را در اختیار خریداران سکه می گذاشتند.
حتی در برخی از موارد نیز مسئول متصدی ارائه سکه های حراجی با ترفندهای خاصی مشتریان را به خرید سکه های نیم و ربع بهار آزادی ترغیب می کردند.در حالتی دیگر نیز شعب از ارائه سکه تمام بهار به مشتریان خود خودداری می کردند و مدعی می شدند که سکه تمام بهار آزادی در بانک و شعبه در دسترس نیست.
این درحالیست که نایاب شدن سکه تمام در شعب بانک ملی با گفته های رئیس کل بانک مرکزی متناقض است.زیرا از طرفی محمود بهمنی از ذخایر فراوان طلای کشور خبر داده بود و از سویی دیگر نیز حراج سکه در شعب بانک ملی با هدف کاهش و به امید ترکاندن حباب قیمتی سکه انجام شده بود که این موضوع یعنی کمیاب شدن سکه های بانکی با هدف اصلی بانک مرکزی یعنی ترکاندن حباب مغایر است.
بنا به این گزارش حراج سکه در ایران با زد و خورد و تشکیل صفوف طویل بی سابقه نبوده است.در فروردین و اردیبهشت سال جاری نیز حراج سکه صورت گرفت اما نکته مهم در این حراج نایاب و کمیاب شدن سکه تمام بهار آزادی در شعب ارائه کننده و همچنین تصمیم ناگهانی بانک مرکزی برای پیش فروش سکه است.از فرضیات قوی و احتمالی توزیع سکه های تمام بین مدیران و کارمندان این بانک است که هرچند این موضوع فقط در حد یک فرضیه است اما با این حال با خودداری بانک ها از ارائه سکه تمام و نایاب شدن آن و با توجه به اینکه بانک مرکزی سکه های تمام،نیم و ربع بهار آزادی را در اختیار شعب قرار داده بود،دور از واقعیت نیست.