اگر چه آمار دقیقی از میزان مصرف کود و سم در مزارع و باغهای استان کرمان ارائه نشده است اما گزارشها نشان می دهد در سالهای اخیر استفاده از سموم و کودهای شیمیایی مجاز و حتی غیر مجاز در بخش کشاورزی کرمان به شدت افزایش یافته است و کشاورزان در مزارع و باغهای خود بدون هیچ محدودیتی از سموم مختلف استفاده می کنند .

جالب توجه اینکه در سال 88 و به دلیل جلوگیری از پیامدهای خطر آفرین استفاده بی رویه از کودها و سموم ، آیین نامه مدیریت مصرف این مواد نیز در وزارت جهاد کشاورزی مصوب و ابلاغ شده است .

اما چرا این آیین نامه در استان کرمان اجرا نمی شود ؟

رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان کرمان با ابراز تاسف از اجرا نشدن این دستورالعمل می گوید : متاسفانه در سالهای اخیر ذهنیتی بین کشاورزان استان رخنه کرده که هر چه از مقدار بیشتری سم استفاده کنند سلامتی محصول خود را بهتر تضمین می کنند .

مهندس صفوی ادامه می دهد : پس از حذف یارانه و پوشش حمایتی از سموم وکودهای شیمیایی هم اکنون کشاورزان به استفاده از سموم قاچاق چینی روی آورده اند و به دلیل ارزان بودن آن بدون هیچ مرزی محصول خود را سم پاشی می کنند.

البته این مشکل شاید در سایر استانهای کشور کمتر به چشم بیاید چرا که با اجرای مصوبه وزارت جهاد کشاورزی ، فروش سم و آفت کشها در این استانها بیشتر با تجویز گیاه پزشک و ارائه نسخه انجام می شود و کشاورزان تنها آن مقدار سم دریافت می کنند که به آن نیاز دارند .

اما در استان کرمان به دلیل اجرا نشدن این قانون محدودیتی در عرضه سم به کشاورزان وجود ندارد و همین امر به مصرف بی رویه سموم دامن زده است.

وی در ادامه از وجود دستهای پشت پرده برای قاچاق سم در استان کرمان سخن می گوید و می افزاید: این افراد با به جیب زدن سودهای کلان و میلیاردی از واردات قاچاق سموم چینی و غیر مجاز ، سلامت مردم استان را به مخاطره می اندازند .

آقای نجار استاندار کرمان هم می گوید: جهاد کشاورزی باید با کمک گرفتن از مهندسان و فارغ التحصیلان کشاورزی که تعدادشان هم در استان کم نیست برای حل مشکل استفاده نابجا و بی رویه از سموم کشاورزی چاره اندیشی کند.

خانم احمدی کارشناس گیاه پزشکی هم با تاکید بر لزوم برخورداری از دانش روز برای تعیین میزان ، نوع و نحوه استفاده از سموم می گوید : استفاده از برخی ارقام سموم کشاورزی از جمله سم د.د. ت که چندین دهه است در دنیا منسوخ شده است خسارت جدی به سلامت محصولات کشاورزی وارد می کند.

وی تاکید می کند : هم اکنون کشاورزان بدون آگاهی از مضرات بیشمار این نوع سم به دلیل ارزانی آن در بازار به استفاده از آن روی آورده اند در حالیکه این سم به دلیل اثر دراز مدت روی محصول و ماندگاری بال ، در نهایت حتی پس از مصرف نیز تا مدت ها در بدن افراد باقی می ماند .

کارشناس محیط زیست استان هم در تایید سخنان خانم احمدی می گوید :یکی از مهمترین اثرات سموم شیمیایی خاصیت تجمعی آنها در بافتهای چربی موجودات زنده و بسترهای اکوسیستمیک است که در این بین نقش سموم کلره مثل سم د. د. ت از همه پر رنگ تر است.

این سموم به دلیل مقاومت ساختاری آنها پایداری بیشتری هم در محیط دارند که از سم د د ت به عنوان مادر این سموم یاد می شود .

آقای غفاری ادامه می دهد: بسیاری از کشاورزان که در مزارع خود از سموم ارزان قیمت وغیر استاندارد چینی استفاده می کنند خودشان حاضر به مصرف محصولات خود نیستند و به همین دلیل معمولا در گوشه ای از مزارع خود محصول خانگی خود را جداگانه پرورش می دهند .

آقای شمس الدینی مدیر کل امور اجتماعی استانداری کرمان می گوید: اگر روند استفاده بی رویه از سموم کشاورزی بر همین منوال پیش برود در آینده نه چندان دور با یک سونامی سرطانهای گوارشی در استان کرمان روبرو خواهیم بود.

دکتر درویش مقدم فوق تخصص گوارش هم ارتباط میان مصرف بی رویه از سموم کشاورزی و ابتلا به بیماریهای گوارشی را تایید می کند .

مهندس امینایی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان هم می گوید : ماندگاری سموم غیر استاندارد عموما بیش از 15 روز است که این مدت از زمان مصرف میوه بسیار بیشتر است و در نتیجه سطح میوه در هنگام مصرف مملو از سم است که در مواردی حتی با پوست گرفتن نیز از بین نمی رود .

آقای کامیابی رییس سازمان نظام پزشکی استان ناباروری ، نقص و سقط جنین ، تخریب دی ان ای ، تغییرات هورمونی و کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن را از دیگر اثرات مخرب استفاده از سموم غیر مجاز می داند.

کارشناس محیط زیست استان کرمان که تحقیقاتی در زمینه تاثیر سموم بر منابع آب و خاک انجام داده است درباره نقش ویرانگر آفت کشها بر این منابع هشدار می دهد و اضافه می کند : در مجموع خطرات ناشی از مصرف سموم غیر استاندارد متاثر از سه عامل کمیت مصرف ، نوع وکیفیت آفت کش ها و نحوه مصرف آنها است و مدیریت هر یک از این سه عامل می تواند گام موثری در بهینه کردن مصرف آفت کشها باشد.

آقای غفاری تاکید می کند : وجود مشکلات بزرگی همچون نبود اطلاعات مناسب درباره روشهای صحیح استفاده از آفت کشها ، کافی نبودن منابع دولتی برای کنترل و نظارت بر نحوه استفاده از سموم ، ورود بی رویه آفت کشها ی خطر ناک و نا آگاهی کشاورزان از مضرات آنها موجب مغفول ماندن موضوع استفاده از محصولات ارگانیک و ایمن درجامعه شده است .

آقای نجار استاندار کرمان معتقد است : نمی توان گلخانه ها و مزارع کشاورزان را به دلیل خطر ساز بودن تعطیل کرد اما از سوی دیگر وقتی بحث سلامت انسان مطرح می شود باید با کار کارشناسی و استفاده از روشهای کشت ارگانیک مصرف سموم را کاهش داد و سلامت محصولات کشاورزی را ارتقا بخشید.

مدیرکل امور اجتماعی استانداری کرمان هم که از جمله اعضای پر و پا قرص شورای سلامت استان بشمار می آید ایجاد خانه های پرورش حشرات و جایگزینی آنها برای آفت کشی طبیعی میوه و سبزیجات را در راستای کاهش مصرف سموم موثر می داند و تاکید می کند: باید دستگاه تعیین باقیمانده سموم در پایانه های فروش میوه و محصولات کشاورزی سراسر استان نصب شود و پیش از تایید کارشناسان بهداشت و ارائه گواهی سلامت محصول از هیچ کشاورز یا واسطه فروشی میوه و سبزی خریداری نشود.

مهندس امینایی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی استان هم ایجاد آزمایشگاههای منطقه ای برای انجام آزمایشهای پیشرفته روی محصولات را ضروری می داند و می گوید : تا رسیدن به شرایط مطلوب مصرف کنندگان باید به فکر حفظ سلامت خود باشند و قبل از استفاده از محصولات گلخانه ای آنها را ابتدا به دقت با مایع تمیز کننده شستشو دهند و تا جاییکه امکان دارد میوه ها را پوست بگیرند .